Hoe komen woningbouw, natuur, landbouw en een gezonde leefomgeving samen? Die vraag staat centraal in de samenwerking tussen BPD Bouwfonds Gebiedsontwikkeling en Schevichoven Groeit! Hun concept De Tuinen van BPD is een nieuwe manier van gebiedsontwikkeling, waarin boeren vanaf het begin meedoen. Niet alleen voor biodiversiteit, klimaatadaptatie en voedselproductie, maar ook om wijken te bouwen die écht bijdragen aan een gezonde leefomgeving.
BPD is sinds juni 2025 Pactpartner van Groen Groeit Mee. Schevichoven Groeit! volgt op 11 september. Carel Walhof (BPD) en Jeroen Plesman (Schevichoven) willen samen laten zien dat gebiedsontwikkeling anders kan. Door regeneratieve landbouw te koppelen aan gebiedsontwikkeling, laten ze zien hoe duurzame landbouw, biodiversiteit en toegankelijk groen samen kunnen groeien met verstedelijking.
Regeneratieve landbouw als motor voor biodiversiteit en gezondheid
“Regeneratieve landbouw is een landbouwvorm die de bodem herstelt en de biodiversiteit terugbrengt in het agrarische gebied”, vertelt Jeroen. Als initiatiefnemer van Schevichoven Groeit! begeleidt hij boeren en grondeigenaren bij deze overstap. “Je gebruikt geen kunstmest of chemische middelen, ploegt de grond niet diep om en werkt met veel verschillende gewassen. Zo stimuleer je gezond bodemleven – de basis voor gezonde gewassen, biodiversiteit én gezonde mensen.”
Sinds 2019 laat Schevichoven Groeit! op de Regeneratieve Boerderij in Leersum zien dat regeneratief boeren én financieel gezond boeren samen kunnen gaan. Jeroen: “Voor veel boeren is dat spannend, want je gaat werken op een manier die nieuw is. Daarom helpen wij niet alleen met de praktijk, maar ook met de rekensom. Zonder een goed verdienmodel blijft de transitie naar regeneratieve landbouw voor veel boeren te onzeker.”
De Tuinen van BPD: van gezonde bodem naar gezonde wijk
Die commerciële haalbaarheid zit niet alleen in wat er op het land gebeurt, maar ook in de verbinding met de omgeving. Dat is precies de gedachte achter De Tuinen van BPD. Deze samenwerking tussen BPD en Schevichoven Groeit! begon een paar jaar geleden met een simpel telefoontje. “Carel belde mij omdat hij bij BPD aan de slag was gegaan met biodiversiteit", vertelt Jeroen. “Hij zei: ‘We moeten hier samen versnelling in maken.’ Zo is het concept ‘De Tuinen van BPD’ ontstaan.”
“Met de Tuinen willen wij aantonen dat het ontwikkelen van woningen hand in hand kan gaan met het realiseren van een gezonde leefomgeving", aldus Carel. “Als grootste gebiedsontwikkelaar van Nederland willen wij vanuit onze expertise een belangrijke bijdrage leveren aan het versnellen van de transitie naar een duurzame samenleving. In het verleden kochten we een stuk grond, maakten we een bestemmingsplan en bouwden we de woningen. Daarna kwam er pas groen bij. Met De Tuinen draaien we dat om: we starten al vóór de woningbouw met het ontwikkelen van het landschap en een gezonde leefomgeving. Zo ontstaat er vanaf het begin verbinding tussen de wijk en het omliggende gebied.”
Warme, lauwe en koude gronden: gebiedsontwikkeling in fases
In De Tuinen komt alles samen: woningbouw, natuur, recreatie en landbouw. Boeren worden vanaf het begin betrokken bij de gebiedsontwikkeling. Dat kan op verschillende manieren, afhankelijk van de soort grond. Carel legt uit: “We maken onderscheid tussen warme, lauwe en koude gronden. Warme gronden zijn plekken waar we binnen vijf jaar gaan bouwen. Eén van de concepten die onder De Tuinen vallen, is het kweken van gebiedseigen bomen en struiken, die later een plaats vinden in de nieuwe wijken.”
Bij lauwe gronden – waar misschien pas over tien jaar gebouwd wordt – draait het vooral om het vergroten van de biodiversiteit. Jeroen: “Daar werken we samen met boeren aan kruidenrijk grasland, hagen, heggen en natuurvriendelijke oevers. Dat maakt het gebied al leefbaar en beleefbaar, nog voordat er woningen komen.”
Koude gronden zijn plekken waar niet of pas op de lange termijn gebouwd wordt. “Hier zorgen we er met regeneratieve landbouw zorgen voor dat de biodiversiteit weer terugkomt in het landelijke gebied”, aldus Jeroen.
Praktijkvoorbeelden: van Schalkwijk tot Montfoort
De Tuinen van BPD zijn geen papieren plan. Op het Eiland van Schalkwijk werken BPD en Schevichoven samen met een regeneratieve melkveehoudster. “We ontwikkelen daar 18 hectare kruidenrijk grasland, met hagen en heggen", vertelt Carel. “Zo brengen we biodiversiteit en een gezond verdienmodel voor boeren samen. Tegelijk maken we het landschap beleefbaar: er ligt bijvoorbeeld al een Klompenpad en kanoroute, zodat omwonenden het gebied kunnen ontdekken. Op deze manier verbinden we wonen, natuur en recreatie al vanaf de start.”
Ook in Montfoort komt dit in de praktijk samen. Aan de rand van het dorp ontwikkelt BPD vijfhonderd woningen. “Voordat de bouw kan starten, moet het leefgebied van een heikikker en een haas worden verplaatst", vertelt Carel. “Boerin Ramona stelt haar grond hiervoor graag beschikbaar en hiervoor zijn wat aanpassingen nodig. Daar is een financiële bijdrage voor gereserveerd. Dit soort afstemming gaat een stuk sneller nu we een direct lijntje hebben met Schevichoven Groeit!.”
Een ander praktijkvoorbeeld is het nieuwbouwplan Kersenweide bij Bunnik. Daar wordt gewerkt aan een concept van De Tuinen in een gebied dat Carel en Jeroen ‘Schevichoven 2.0’ noemen. Jeroen: “Er komt een voedselbos naast de wijk. Zo maken we de wijk nog groener en zorgen we tegelijk voor lokale voedselproductie en een plek om te recreëren. Voedsel verbindt; het biedt een kans voor bewoners om elkaar te ontmoeten rondom gezond en lokaal eten.”
Grotere puzzel van gebiedsontwikkeling
Carel ziet deze voorbeelden als onderdeel van een grotere puzzel. “BPD heeft veel gronden in bezit. Soms is er simpelweg te weinig ruimte om alle wensen voor natuur, landbouw en woningbouw tegelijk in te vullen,” zegt hij. “Dan kijken we op een hoger schaalniveau wat wel mogelijk is. Je versterkt bijvoorbeeld natuur op de ene plek, terwijl je elders inzet op woningbouw of economische ontwikkeling.”
Woningbouw kan dan ook als hefboom dienen om bij te dragen aan een groene en gezonde leefomgeving: “Juist doordát we bouwen, kunnen we tegelijk iets extra’s doen voor de gezonde mens en de natuur. Zo zorgen we ervoor dat we niet alleen lokaal, maar ook regionaal en provinciaal bijdragen aan een duurzame toekomst.”
Niet alles gaat vanzelf
De Tuinen van BPD laten zien hoe het anders kan en dat is niet altijd de makkelijkste weg. In de uitvoering van regels en vergunningen loopt het bijvoorbeeld wel eens vast. “Soms wordt er binnen gemeenten of provincies zo sterk vastgehouden aan hun protocol voor biodiversiteit, dat een project niet verder kan. Zo kan het gebeuren dat er goede oplossingen liggen voor bijvoorbeeld het leefgebied van een beschermde soort, maar een vergunning niet wordt afgegeven. Dat is frustrerend voor ons, maar helemaal voor de woningzoekenden. We willen uiteindelijk allemaal hetzelfde: nieuwe woningen in een gezonde groene omgeving, maar over de manier waarop ben je het soms niet eens. Dan blijf je hangen in een ja-nee-spel, terwijl we juist samen willen leren en verbeteren.”
Jeroen stelt een oplossing voor: “Idealiter zou je in zo’n geval zeggen: we proberen de voorgestelde aanpak een jaar en passen de werkwijze aan als het niet goed uitpakt. Maar vaak blijft het vanuit dogmatisch denken gewoon ‘nee’. Dan kunnen we geen productieve natuur maken en verliest de grond zijn landbouwwaarde voor de boer. Zo kom je tegenover elkaar te staan, terwijl de kracht juist zit in het samen doen.”
Samen bouwen aan de gebiedsontwikkeling van de toekomst
Precies daarom sluiten BPD en Schevichoven Groeit! zich aan bij Groen Groeit Mee. “Wij willen laten zien dat het anders kan en brengen daarin graag onze kennis en ervaring in", zegt Carel. “BPD wil actief bijdragen aan het versterken van biodiversiteit, de aanleg van wandel- en fietspaden, het zichtbaar en beleefbaar maken van water en het verbinden van cultuurhistorie met nieuwe gebiedsontwikkelingen. Maar dat kunnen wij als ontwikkelaar niet alleen. We hebben partners nodig die helpen om de juiste randvoorwaarden te creëren. Dat betekent: samen oplossingen bedenken binnen bestaande wet- en regelgeving én samen optrekken in nieuw te sluiten gebiedsallianties.”
Ook Jeroen benadrukt dat samenwerking cruciaal is. “Er wordt vaak over boeren gepraat, maar wij praten mét boeren. We helpen hen om over te stappen naar regeneratieve landbouw, waarbij biodiversiteit, gezondheid en een goed verdienmodel samengaan. Dat doen we niet alleen met advies en begeleiding, maar ook door de verbinding te leggen met gebiedsontwikkeling en lokaal voedsel. Vanuit Schevichoven Groeit! bieden we graag onze kennis aan via rondleidingen, presentaties en samenwerkingsprojecten. Tegelijk hopen we dat andere pactpartners hun kennis en positie inzetten om die transitie verder mogelijk te maken. Denk aan het versoepelen van vergunningstrajecten en het stimuleren van duurzame afname.”
De boodschap is helder: gebiedsontwikkeling van de toekomst vraagt om geven én nemen. “Laten we het leven als Pactpartners vooral wat makkelijker maken voor elkaar,” zegt Carel. Als iedereen zijn eigen expertise inzet én openstaat om samen te leren, dan komen we veel verder dan ieder voor zich. Als we onze kennis slim combineren, maken we samen het verschil.”
Contact
Wil je meer weten over De Tuinen van BPD, Schevichoven Groeit! of BPD Bouwfonds Gebiedsontwikkeling? Neem contact op met:
Jeroen Plesman
Schevichoven Groeit!
06 2709 4689
jeroen@schevichoven.nl
Carel Walhof
Procesmanager BPD
06 2307 5142
c.walhof3@bpd.nl
Ook interessant
-
PROVADA podium voor Groen Groeit Mee Pactpartnerschap BPD
In 2025 bestaat het Groen Groeit Mee Pact drie jaar. Dat vieren we met een podcastserie. Helma Born, algemeen directeur BPD in Nederland, is te gast in de tweede aflevering.
-
PROVADA podium voor Groen Groeit Mee Pactpartnerschap BPD
De PROVADA vastgoedbeurs vormde op 17 juni het decor voor de ondertekening van het Groen Groeit Mee Pact door BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling.
