Ten zuiden van Utrecht, op het grensgebied van de gemeenten Bunnik en Houten, ligt bos Nieuw Wulven. Met verschillende soorten bos, open percelen, watergangen en een rijke cultuurhistorische achtergrond, is het gebied een aantrekkelijke recreatieplek voor inwoners uit de omgeving.
Tineke Harlaar is boswachter bij Staatsbosbeheer en ziet dat steeds meer mensen Nieuw Wulven weten te vinden. “Met name in de COVID-periode was het erg druk,” licht ze toe. “Het bos voorziet in een duidelijke behoefte uit de omgeving, wat onder andere te danken is aan de aanwezigheid van goede paden, het speelbos en de mogelijkheid om op sommige plekken met de hond los te kunnen lopen. Ook is er een geboortebos, waar mensen een boom konden planten ter gelegenheid van de geboorte van hun kind of kleinkind.
Volgens Koen Helling, landschapscoördinator bij de gemeente Houten, biedt bos Nieuw Wulven voor ieder wat wils: “Er is een entreebos, gelegen op oude landbouwgrond van de Romeinen, een drasbos met elzen en wilgen, een dwaalbos met kronkelpaden en uiteraard een speelbos voor de kinderen. Er zijn brede fietspaden en mooie onverharde wandelpaden, waaronder een klompenpad dat in samenwerking met Landschap Erfgoed Utrecht is aangelegd. Ook organiseren we verschillende activiteiten samen met Groen Doet Goed, een programma dat kinderen en hun (groot)ouders laat kennismaken met de natuur in hun eigen omgeving. De milieubewuste boerderij Nieuw Slagmaat trekt eveneens veel bezoekers.”
Ligging en bereikbaarheid Nieuw Wulven
Nieuw Wulven ligt tussen Houten, Bunnik en Utrecht. Terwijl andere recreatiegebieden soms worstelen met de verbindingen, is Nieuw Wulven uitstekend bereikbaar voor inwoners uit het stedelijke gebied. Je kunt er komen via de Marsdijk vanuit Bunnik, de Binnenweg vanuit Houten en een fietsbrug bij de Spoorhaag in Houten. In 2021 is er een afslag gemaakt bij de Rondweg van Houten en een parkeerplaats ingericht, die in 2023 opengaat.
Natuurwaarden en cultuurhistorie
Bos Nieuw Wulven ligt voor een klein deel in Natuurnetwerk Nederland, dat bestaande en nieuwe natuurgebieden beter met elkaar en het omringende agrarische gebied verbindt. Vanwege de komgrond is het bos relatief nat. Dit zorgt voor een grote variatie aan insecten, orchideeën en planten, maar ook amfibieën en reptielen, waaronder de ringslang. Daarnaast zie je allerlei vogelsoorten, zoals de grasmus, blauwborst, spotvogel, fitis, tjiftjaf en roofvogels en worden er regelmatig reeën en vossen gespot.
Naast de natuur maakt de cultuurhistorie een belangrijk deel uit van Nieuw Wulven. Door het gebied loopt de ‘Limes,’ de noordelijke grens van het Romeinse Rijk, waarvan verschillende sporen van zijn gevonden. De paden in het kamerbos zijn daarom verhoogd, zodat archeologische vondsten niet worden beschadigd. Ook liggen er forten uit het UNESCO Werelderfgoed de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De waterplas, die nabij de Marsdijk ligt, is een opengegraven rivierarm van de Kromme Rijn die hier vroeger stroomde. Veel van de oude ontginningssloten zijn nog duidelijk herkenbaar in het bos.
Het ontstaan van Nieuw Wulven
Bos Nieuw Wulven is aangelegd om de recreatiedruk op de omgeving en Amelisweerd te verminderen. Walter Jaaltink was destijds vanuit Grontmij verantwoordelijk voor de voorbereiding van de aanleg: “Het gebied is 102 hectare groot en tussen 2000 en 2007 gerealiseerd,” vertelt hij. “Daar was vanaf de jaren ‘90 al een langdurig proces van ruilverkaveling en grondverwerving aan voorafgegaan. Het project viel onder de Herinrichting Groenraven Oost, waarbij de Dienst Landelijk Gebied samen met regionale partners een groene impuls gaf aan het gebied rondom Utrecht, De Bilt, Zeist, Bunnik, Houten en Nieuwegein. Na de realisatie heeft Staatsbosbeheer het bos in eigendom en beheer genomen.”
Grondverwerving en financiering
De financiering voor de aanleg kwam vanuit de gelden van het Rijk en is door Dienst Landelijk Gebied voor een groot deel ingezet om de gronden in de jaren ‘90 te verwerven. Verschillende agrariërs konden door ruilverkaveling binnen de herinrichting Groenraven op een andere plek verder. Anderen werden uitgekocht. Met name bij een aantal ontwikkelingsmaatschappijen was dit lastig, omdat zij de grond liever wilden inzetten voor woningbouw. Toen duidelijk werd dat die bestemming er niet zou komen, kwam de grond eind jaren ‘90 vrij en is nu in bezit van Staatsbosbeheer. Die beheert het gebied op basis van goede afspraken met de provincie Utrecht en de betrokken gemeenten. Een stukje gebied kwam bij boerderij Nieuw Slagmaat terecht, die er volgens afspraak natuur van heeft gemaakt.
Toekomstplannen voor Nieuw Wulven
Staatsbosbeheer wil een impuls geven aan de voorzieningen in het gebied rondom het speelbos, waaronder een sportparcours, een educatieroute en bijenstroken. Zo is er op basis van een marktuitvraag een ondernemer geselecteerd, die een horecagelegenheid en extra (sport)voorzieningen gaat realiseren. Ook komt er een mogelijkheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om groene werkervaring op te doen. Daartoe wordt momenteel – dankzij een Leader subsidie – een werkschuur gebouwd die als uitvalsbasis dient voor tal van activiteiten. Ondernemers en Staatsbosbeheer betrekken de omgeving van het gebied actief bij deze ontwikkelingen, onder andere door een klankbordgroep met een vertegenwoordiging van verschillende gebruikers op te zetten.
Contactpersoon voor meer informatie
Wil je meer weten over Nieuw Wulven? Neem contact op met:
Tineke Harlaar
Boswachter Staatsbosbeheer
utrechtwest@staatsbosbeheer.nl
Koen Helling
Beleidsmedewerker landschap en recreatie / landschapscoördinator
Gemeente Houten
koen.helling@houten.nl
030 - 63 92 703
Walter Jaaltink
Landschapscoördinator Stuurgroep Kromme Rijnlandschap
Gemeente Bunnik
w.jaaltink@bunnik.nl