Groen is de kwaliteit van onze regio. Gezonde groei van woningen en werklocaties is onze opgave. Hoe brengen we dit samen? Waar voor wonen, energie en mobiliteit een concrete ruimtevraag is geformuleerd, is dat voor groen en landschap en het verduurzamen van de landbouw nog niet overal het geval. Daar moet verandering in komen, vinden de Pactpartners van Groen Groeit Mee.
Groen is van grote waarde als het gaat om de gezondheid van inwoners, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Dit is het moment waarop we groen en blauw willen meenemen in ieder ruimtelijk plan. Daarom werken we met Groen Groeit Mee aan een goede mix van toegankelijk groen, duurzame landbouw, veerkrachtige natuur, beleefbaar landschap en zichtbaar water. Verstedelijking en het versterken van bestaand en nieuw groen worden in samenhang ontwikkeld, zodat het geheel bijdraagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit van de regio.
Doel van Groen Groeit Mee
Het doel van Groen Groeit Mee is dat groen een wezenlijk onderdeel wordt van de ruimtelijke programmering naast wonen, werken, mobiliteit en energie. Groen Groeit Mee levert daarmee ook een bijdrage aan andere programma’s zowel in het landelijke als in het stedelijke gebied.
Het programma Groen Groeit Mee brengt en houdt verstedelijking en groen in de provincie Utrecht in balans. Met als resultaat een gezonde leefomgeving en een aantrekkelijk vestigingsklimaat. In de provinciale omgevingsverordening schrijft de provincie voor dat groen evenwichtig moet meegroeien met de woningbouw bij uitleglocaties boven de vijftig woningen. Om gemeenten en projectontwikkelaars te helpen bij de invulling van die voorwaarde, ontwikkelde de provincie Utrecht de handreiking Groen bij uitbreidingslocaties. Daarnaast toetsen we in de praktijk hoe we de ambitie Groen Groeit Mee kunnen realiseren, door samen met de Pactpartners ervaring op te doen in vier voorbeeldgebieden.
Wat is groen?
Onder 'groen' verstaan we vijf groene waarden, die ook in de handreiking Groen bij uitbreidingslocaties terugkomen in de vorm van de 'De Schijf van Vijf':
- Toegankelijk groen
Iedere inwoner heeft toegang tot landschappen met een kwaliteit die aansluit bij recreatieve wensen en behoeften. - Duurzame landbouw
De agrarische sector is rendabel en werkt volgens de principes van kringlooplandbouw en natuurinclusief. - Veerkrachtige natuur
De natuur heeft een rijke biodiversiteit en is veerkrachtig. - Beleefbaar landschap
Het landschap is levend en beleefbaar, en draagt bij aan herkenbaar erfgoed en cultuur. - Zichtbaar water
Een robuust en zichtbaar watersysteem als drager van gezond stedelijk leven, natuur en landbouw.
Groen Groeit Mee richt zich op het groen en landschap rondom steden en dorpen, de kernrandzones, scheggen en groenblauwe dooradering van bebouwd gebied. Binnenstedelijk/binnendorps groen valt buiten de Groen Groeit Mee scope.
Opgaven in beeld
In het rapport Groen Groeit Mee, Opgaven in beeld zijn de opgaven voor landschap, water en groen van de U10, Regio Amersfoort, het Utrechtse deel van de Regio Foodvalley en de vier waterschappen samengebracht. De inventarisatie is daarbij onderverdeeld in dertien zogeheten legenda-eenheden.
Om de Groen Groeit Mee opgaven gekoppeld aan de verstedelijkingsopgave verder te concretiseren is een Groen Groeit Mee Catalogus met gesprekskaarten opgesteld. In de Catalogus met gesprekskaarten zijn potentiële groenprojecten (inclusief kosteninschatting) opgenomen die bijdragen aan nationale, provinciale en lokale doelen op het gebied van o.a. water, klimaat, natuur, landbouw, gezonde verstedelijking en recreatie. De Catalogus is een eerste verkenning naar en een momentopname van mogelijke invulling van toekomstige groenblauwe projecten gekoppeld aan de verstedelijkingsopgave van 165.000 woningen, op basis van beschikbare documentatie en visies.
Financiering van Groen Groeit Mee
Een van de grote vragen van Groen Groeit Mee is de financiering van de groene ambities: wie gaat dat betalen en vanuit welke financieringsbronnen? Hoewel het maatschappelijk belang van groen breed wordt onderschreven, blijft het vinden van financiële middelen voor investeren in en beheren van groen een grote opgave. Ons financieringsonderzoek uit 2021 biedt inzicht in de mogelijke financieringsvormen, bronnen en uitvoeringsinstrumentarium om de groene ambities van het programma GGM te realiseren.
Voor investeringen in natuur kijken partijen vaak naar overheden of landschapsbeheerders. Maar om ‘groen en blauw’ echt mee te laten groeien moet de opgave veel meer onderdeel zijn van het reguliere investeringsproces in (integrale) gebiedsontwikkelingen, ook vanuit bedrijven, ook vanuit burgers. De waarde van natuur voor mensen is vanzelfsprekend positief. Dat werd in de lockdown tijdens de coronapandemie nog maar eens goed duidelijk. De Bekostiging- en financieringsstrategie van Groen Groeit Mee verbindt die waarde aan geldstromen en mechanismen om samen te investeren in (recreatief) groen en water.