Over het algemeen zijn de inwoners van Odijk tevreden over de toegankelijkheid van het groen rond hun woonplaats. Dat neemt niet weg dat er ruimte is voor verbetering, onder meer door barrières weg te nemen. Dat zijn de belangrijkste conclusies van het onderzoek dat student Maud Valkenet uitvoerde in opdracht van Groen Groeit Mee. “Op basis van mijn onderzoek kom ik tot zeven aanbevelingen waarmee de provincie Utrecht en gemeenten de toegankelijkheid van het buitengebied rond Odijk nog aantrekkelijker kunnen maken voor de inwoners.”
Maud Valkenet is masterstudent Planologie aan de Universiteit Utrecht en deed in opdracht van Groen Groeit Mee onderzoek. “Tijdens mijn master heb ik het schrijven van een scriptie gecombineerd met een stage bij Groen Groeit Mee. Zo kon ik aan de slag met de theorie en meteen zien hoe het er in de praktijk aan toegaat.”
De tekst gaat verder onder de foto
Waarom heb je eigenlijk voor Odijk gekozen?
“Mijn keuze voor Odijk had drie redenen. Allereerst zullen er in Odijk veel nieuwe bewoners bijkomen door de ontwikkeling van de wijk Kersenweide. Ik vond het daarom van belang om juist nu te onderzoeken hoe de toegankelijk van het groen wordt ervaren. Zo kan dat ook met het oog op het groeiende aantal nieuwe bewoners verbeterd worden waardoor huidige en toekomstige inwoners van Odijk kunnen (blijven) genieten van goed toegankelijk groen dicht bij hun woning. Een tweede reden om te kiezen voor Odijk is omdat er veel gelijksoortige dorpen zijn in het landelijke gebied in Nederland. De ervaringen en conclusies uit mijn onderzoek in Odijk zijn daarmee wellicht voor veel meer dorpen relevant, als daar de toegankelijkheid op eenzelfde manier wordt ervaren en door soortgelijke factoren wordt beïnvloed. Tot slot bleek er nog maar weinig onderzoek te zijn gedaan naar recreatie rondom Odijk. Juist vanwege het ontwikkelperspectief voor het Kromme Rijn Linie Landschap dat nu wordt gemaakt, is het van belang dat ook naar verbeteringen rondom Odijk wordt gekeken. En dan vooral naar verbeteringen die zijn genoemd door inwoners want zij zijn de gebruikers van het gebied.
Hoe kwam je in gesprek met de inwoners van Odijk?
“Dat was niet moeilijk want iedereen die ik sprak reageerde enthousiast. Heel veel mensen wilden graag meewerken en vertelden uitgebreide over wat zij van het gebied vinden of weten. Ideaal voor een onderzoek natuurlijk.”
Hoeveel mensen heb je uiteindelijk gesproken?
Ik heb de ervaringen en meningen van Odijkers onderzocht via een enquête onder de inwoners (140 reacties) en acht verdiepende interviews. Daarnaast heb ik met vier andere belanghebbende partijen gesproken: gemeente Bunnik (waar Odijk onder valt), gemeente Zeist, Routebureau Utrecht en Te Voet, een stichting die zich inzet voor behoud, verbetering en uitbreiding van onverharde paden. Via deze reacties en gesprekken wilde ik de toegankelijkheid van het groen rondom Odijk in beeld brengen en achterhalen welke elementen van invloed zijn op hoe inwoners die toegankelijkheid ervaren. Maar ook was ik benieuwd naar welke barrières inwoners ervaren wanneer zij het groen rondom hun dorp willen bezoeken. Uiteindelijk heb ik op basis van alle reacties en gesprekken zeven aanbevelingen kunnen doen aan de provincie Utrecht en gemeente Bunnik over hoe de toegankelijkheid en dus uiteindelijk het gebruik van het groen verhoogd zou kunnen worden. Aanbevelingen die in algemene zin natuurlijk voor alle gemeenten interessant kunnen zijn.”
Hoe bepaalde je welke factoren van invloed kunnen zijn?
“Ter voorbereiding op mijn enquête en interviews heb ik theoretisch onderzoek gedaan naar welke factoren de ervaren toegankelijkheid van groen zouden kunnen beïnvloeden. Ik heb alle gevonden factoren samengevoegd in één model en voor ieder van die factoren onderzocht in hoeverre zij daadwerkelijk die ervaren toegankelijkheid van groen rondom Odijk beïnvloeden. Ik onderzocht dit enerzijds via de enquête en uiteindelijk met een statistische analyse. Vervolgens heb ik via interviews gekeken naar waarom die variabelen dan belangrijk zijn voor de toegankelijkheid. Om een voorbeeld te noemen: de veiligheid in het groen is een belangrijke factor die de toegankelijkheid beïnvloedt, maar via de interviews onderzocht ik waarom en welke aspecten van de veiligheid dan als belangrijk worden ervaren in Odijk.”
Eén van je conclusies gaat over barrières, wat kun je daar over vertellen?
“Ik heb met een enquêtevraag en via de interviews alle barrières in kaart kunnen brengen die inwoners van Odijk ervaren wanneer zij het groen rondom hun dorp willen bezoeken. Om de toegankelijkheid te verhogen is het raadzaam om deze barrières weg te nemen en er zo voor te zorgen dat recreëren in het groen rondom Odijk nog fijner wordt. Ook de factoren die op basis van de statistische analyse een meetbare invloed op de toegankelijkheid bleken te hebben, zijn factoren die je aan zou kunnen passen om de toegankelijkheid te verhogen.
De tekst gaat verder onder de foto
Welke conclusies kun je uit je onderzoek trekken?
“Uit mijn onderzoek blijkt dat inwoners van Odijk over het algemeen positief zijn over de toegankelijkheid van het groen rond hun dorp. Zes factoren spelen daarbij een belangrijk rol:
- Het aantal groene gebieden.
- De nabijheid van groen ten opzichte van de woning.
- De beloopbaarheid van het groen (hoe prettig het is om erin te wandelen).
- Het vervoermiddel dat bewoners gebruiken om bij het groen te komen.
- De mate van bewustzijn van bewoners over waar groene gebieden zijn en hoe ze er komen.
- Hoe veilig bewoners zich voelen in het groen.
De toegankelijkheid van groene gebieden rond Odijk kan dus verhoogd worden door ervoor te zorgen dat:
- er meer groene gebieden worden gecreëerd;
- groene gebieden nabij woningen gelegen zijn;
- groene gebieden prettig zijn om in te wandelen, bijvoorbeeld door brede paden en veilige oversteekplaatsen;
- bewoners te voet of met de fiets naar het groen kunnen reizen;
- bewoners beter bewust worden gemaakt van waar groene gebieden zijn en hoe ze er kunnen komen;
- bewoners zich veiliger voelen in het groen, onder andere door betere verlichting en beter en vaker onderhoud van het groen en de paden uit te voeren.
Hoewel de inwoners van Odijk dus over het algemeen positief zijn over de toegankelijkheid van het groen rond hun dorp, ervaren ze ook best veel barrières om het groen te bereiken. Uit mijn onderzoek blijken dit de grootste barrières te zijn:
- Gebrek aan informatie over waar groene gebieden en de paden daarin zijn. En ook een tekort aan informatieborden over de natuur ter plekke.
- Grote infrastructurele barrières, waaronder de A12, de N229 en de spoorweg.
- Verkeersveiligheid: onveilige wegen zoals de Langbroekerdijk en de provinciale weg richting Houten (N410) waar wandelaars en fietsers veel hinder ondervinden van te hard rijdende auto’s.
- Ontbrekende verlichting in het groen waardoor wandelen ’s avonds niet prettig is.
- Gebrekkig onderhoud aan de paden waardoor groen over het pad groeit en paden snel modderig worden bij regen.
- Hinder van medegebruikers: denk aan fietsers op wandelpaden, loslopende honden en achtergelaten afval. Maar ook veel wegen waar fietsers en wandelaars het pad moeten delen leveren problemen en frustratie op.
- Het versnipperde recreatieve netwerk: de wandelpaden zijn niet overal goed op elkaar aangesloten en in veel gebieden ontbreken zelfs wandelpaden. Hierdoor zijn niet heel veel ommetjes mogelijk vanuit Odijk.”
Wat zijn je aanbevelingen?
“Samengevat kom ik tot zeven aanbevelingen:
- Meer toegankelijke groene ruimten, dichter bij de woning realiseren.
- Betere beloopbaarheid van paden realiseren door bredere paden en betere verkeersveiligheid: veiligere oversteekplaatsen, veiligere wandel- en fietspaden, betere handhaving van regels zoals snelheidslimieten.
- Informatie bewustzijn verhogen door kaart en betere bewegwijzering
- Meer onderdoorgangen onder snel- en spoorwegen realiseren.
- Meer wandel- en fietspaden creëren.
- Meer voorzieningen langs paden creëren, zoals bankjes en prullenbakken
- Ervaren veiligheid in het groen verhogen door beter en vaker onderhoud van paden uit te voeren, betere verlichting, betere communicatie over de regels op de paden en beter schoonhouden van de paden.”
Met deze zeven aanbevelingen kan de toegankelijkheid en dus uiteindelijk het gebruik van het groen rond Odijk verhoogd worden. Ik ben heel benieuwd hoe provincie en gemeenten mijn aanbevelingen overnemen."
Meer weten over dit onderzoek?
Neem contact op met Maud Valkenet via info@groengroeitmee.nl.
